برگزاری نخستین جلسه هم‌اندیشی شورای علمی
ارسال شده در تاریخ :
نخستین جلسه هم‌اندیشی شورای علمی همایش سالانه هیات و آئین‌های مذهبی با حضور جمعی از استادان ارجمند حوزه و دانشگاه، پنجشنبه ۱۱ خرداد ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، در رابطه با اهداف و ضرورت‌های برگزاری چنین همایشی صحبت شد و بیان گردید که مسیر پیش رو بایستی مبتنی بر اهداف مدنظر جهت‌یابی شود؛
بنابراین خالی از لطف نیست که ضرورت‌ها و اهداف برگزاری این همایش، دوباره مورد توجه اساتید ارجمند قرار گیرد:
اهمیت و ضرورت برگزاری همایش هیات و آئین‌های مذهبی
نقش هیئات در تغییرات شتابان اجتماعی و حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی، نقشی مهم و کلیدی است. تمدن‌سازی و جامعه‌پردازی بر محور امام معصوم علیه‌السلام، کارکرد بی‌بدیل هیئات مذهبی است که تحقق آن در گام دوم انقلاب اسلامی، دور از انتظار نبوده و آرمانی تحقق یافتنی است. مطالباتی که رهبر معظم انقلاب در سالیان گذشته نسبت به این جریان مطر ح فرموده‌اند، مسیری برای تحقق هر چه بهتر و بیشتر این افق بلند بوده است. درگیر کردن هیئات با چالش‌های اجتماعی و درخواست برای ورود به مسائل اجتماعی مانند مشکلات حوزه خانواده، مسائل اقتصادی، چالش‌های فرهنگی-اجتماعی و ... یکی از عواملی بوده که موجب شده ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه‌ای که در هیئات وجود دارد، خودآگاه‌تر گردد. به نظر می‌رسد یکی از مقدمات و الزامات برای سرعت یافتن این مسیر آغاز شده، «فعالیت علمی_پژوهشی نظام‌مند» خواهد بود. جامعه دانشگاهی و اساتید و دانشجویان مؤمن و انقلابی باید ظرفیت‌های این نهاد اصیل و بومی جامعه شیعه را بشناسند و برای کاربست هر چه بیشتر آن در حل مسائل علمی و چالش‌های اجتماعی، فعالیت مطالعاتی و تحقیقاتی انجام دهند. مطالبه مقام معظم رهبری برای کار علمی نسبت به پدیده مداحی در دیدار با ستایشگران و ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام در سال 95، همچنان در انتظار لبیکی درخور است و به نظر می‌رسد تلاش‌ها و اقدامات انجام شده در این خصوص، تا نقطه مطلوب فاصله دارد. برگزاری یک همایش علمی سالانه با حضور مجامع دانشگاهی مختلف کشور و اساتید و صاحب‌نظران این حوزه، یکی از اقداماتی است که می‌تواند تنور این حرکت را گرم‌تر کند. همایشی علمی و غیرنمایشی با رعایت چارچوب‌های آکادمیک که مبتنی بر زیست‌بوم هیأت و در خدمت دستگاه سیدالشهدا علیه‌السلام باشد.
اهداف همایش
1. معرفی هیأت به عنوان یک پدیده علمی درخور بحث و مطالعه
2. ایجاد نگرش علمی در بین جامعه نخبگانی دانشگاهی به پدیده هیأت و ارکان آن
3. شبکه‌سازی و معرفی نخبگان علمی و اساتید فعال در این عرصه
4. کاربست ظرفیت هیأت برای جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی
5. حرکت به سمت حل مسائل و چالش‌های اجتماعی با بهره‌گیری از ظرفیت هیأت
همچنین طبق دستور قبلی جلسه، در این نشست پیرامون محورهای همایش که در فراخوان آثار علمی اعلام خواهد شد بحث و گفتگو شکل گرفت و هر یک از حاضرین به بیان نکات خود پرداختند. اساتید معتقد بودند محورهای پیشنهادی اولیه، دایره بسیار گسترده‌ای را شامل می‌شود که از وسع یک همایش خارج است و این امکان وجود دارد که همه آثار ارسال شده از حیث موضوعی ارتباط وثیقی با یکدیگر نیابند.
به همین خاطر، بنا بر آن شد که برای همایش سال نخست، جمع‌بندی محورهای بازنویسی شده به شرح ذیل باشد:
1. سیر تحول و تطور هیأت از حیث تعریف، ساختار، کارکرد، گونه‌ها، ابزار و وسایل عزاداری و ...
2. سیر تحول و تطور آئین‌های مذهبی چون تعزیه، دسته‌های عزاداری، نخل‌گردانی و ...
3. سیر تحول و تطور جایگاه اجتماعی مراسم سوگ و سرور و نسبت هیات با تحولات سیاسی اجتماعی
4. سیر تحول و تطور منبر و سخنرانی، ادبیات دینی و شعر، مقتل‌نویسی و مقتل‌خوانی، نوحه، مدیحه، مداحی، سرود و... در هیأت
5. سیر تحول و تطور تعامل ادبی هیأت با زبان‌ها و گویش‌های مختلف
6. کتاب‌شناسی کتب اثرگذار و جریان‌ساز در رابطه با هیأت و آئین‌های مذهبی
دستور دوم جلسه، گفتگو پیرامون موضوعات پیش‌نشست‌های تخصصی و تعیین استاد و کارشناس ارائه‌دهنده هر یک از آن‌ها بود که به طور مختصر به آن پرداخته شد.
برخی از موضوعات پیشنهادی پیش‌نشست‌های تخصصی عبارت است از:
1. هیأت در عصر اهل‌بیت علیهم‌السلام و اصحاب ایشان
2. نسبت هیأت و تحولات سیاسی اجتماعی در دوره معاصر / انقلاب اسلامی
3. سیر تحول ادبیات دینی و شعر هیأت
4. نسبت هیأت و حوزه‌های علمیه
5. سیر تحول مقتل‌نویسی برای هیأت
6. تعامل ادبیات و سبک هیئات ایرانی و عربی
7. و ...
هیئت در آینه‌ی تاریخ
